Creatine Nieren: Feiten en Mythes over de Effecten van Creatine

Vraag je je af of creatine slecht is voor je nieren? Creatine is een populair supplement, maar het wordt vaak gekoppeld aan nierproblemen zoals verminderde nierfunctie. In deze blog leer je de feiten en fabels over creatine en de impact op jouw nieren.

Lees verder om de antwoorden te vinden.

Samenvatting

• Creatinegebruik verhoogt creatininewaarden in het bloed, maar dit betekent niet direct nierschade, volgens Poortmans & Francaux (2000).
• Onderzoeken, zoals van Kreider et al. (2022) en Mayhew et al. (2002), tonen aan dat creatine veilig is voor gezonde mensen zonder impact op nierfunctie.
• Mensen met nierproblemen (eGFR onder 45 ml/min) moeten voorzichtig zijn met creatine door verhoogde risico’s zoals vochtretentie en hoge bloeddruk.
• Aanbevolen doseringen zijn 3 tot 5 gram per dag, zonder laadfase, om ongemak of bijwerkingen te voorkomen.
• Raadpleeg een arts bij bestaande nierproblemen, verhoogde creatininewaarden, of als je medicijnen gebruikt die de nieren belasten, zoals NSAID’s.

Wat is de link tussen creatine en nierfunctie?

Creatine verandert in je lichaam deels in creatinine, een afvalproduct van spierafbraak. Je nieren verwijderen creatinine via je urine. Bij een verminderde nierfunctie kan creatinine zich ophopen in je bloed.

Artsen schatten de glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) met behulp van creatininewaarden. Een gezond persoon heeft een eGFR van meer dan 90 ml/min. Bij chronische nierschade kun je lagere waarden opmerken.

Het gebruik van creatine verhoogt creatininewaarden, maar dit betekent niet automatisch schade aan je nieren.

Creatine en verhoogde creatinine-waarden

Creatine verhoogt vaak de creatinine-waarden in je bloed. Dit roept soms zorgen op over nierfunctie en chronische nierschade.

Begrip van creatinine als afvalproduct

Creatinine ontstaat door de afbraak van spieren in je lichaam. Je nieren verwijderen dit afvalproduct uit je bloed. Een stabiele creatininewaarde kan aangeven dat je nieren goed werken.

Bij een gezonde persoon ligt de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) boven de 90 ml/min. Dit betekent dat je nieren efficiënt het bloed zuiveren.

Een verhoogde creatininewaarde kan wijzen op verminderde nierfunctie. Dit kan komen door medicijnen zoals NSAID’s of een hoge bloeddruk. Ook chronische nierschade beïnvloedt deze waarde.

Formules zoals MDRD en CKD-EPI worden gebruikt om eGFR te berekenen. Deze geven een nauwkeurige schatting van hoe goed je nieren werken.

Is een verhoogde creatinine-waarde zorgwekkend?

Een verhoogde creatinine-waarde kan verwarrend zijn. Dit afvalproduct ontstaat bij de afbraak van creatine in je spieren. Als je creatine gebruikt, kan dit de creatinine-waarden in je bloed verhogen.

Dit betekent echter niet automatisch dat je een verminderde nierfunctie hebt.

Bij gezonde mensen veroorzaakt creatine geen schade aan de nieren. Onderzoek van Poortmans & Francaux (2000) toont aan dat langdurig gebruik geen chronische nierschade veroorzaakt.

Artsen gebruiken de glomerular filtration rate om niergezondheid te beoordelen, niet alleen de creatininewaarde.

Onderzoek naar creatine en niergezondheid

Wetenschappers bestuderen de impact van creatine op nierfunctie bij verschillende groepen. Zij vinden dat gezonde mensen en patiënten mogelijk anders reageren op langdurig gebruik.

Wat zegt de wetenschap over gezonde mensen?

Onderzoeken tonen aan dat creatine veilig is voor gezonde mensen. Kreider et al. (2022) bevestigt dit na uitgebreid onderzoek. Poortmans & Francaux (2000) vonden ook geen bewijs van nierproblemen bij langdurig gebruik.

Mayhew et al. (2002) onderzochten college football spelers en zagen geen nierschade of verminderde nierfunctie.

Mihic et al. (2000) rapporteerde geen negatieve effecten op bloeddruk, cholesterol of nierfunctie door creatinesuppletie. Ostojic (2021) ontdekte geen link tussen creatinegebruik en nierfalen in de VS.

Nieuwe data van Zhou (2024) bevestigt dat verhoogde creatineniveaus geen effect hadden op de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid.

Wat zijn de risico’s voor mensen met nierproblemen?

Als je nierproblemen hebt, loop je meer risico bij het gebruik van creatine. Personen met een verminderde nierfunctie, bijvoorbeeld een geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) onder de 45 ml/min, moeten extra voorzichtig zijn.

Bij stadium 3 nierfalen (eGFR tussen 30-59 ml/min) kan zelfs lichte belasting schadelijk zijn. In stadium 5 nierfalen, met een eGFR lager dan 15 ml/min, is vaak dialyse of een transplantatie nodig om te overleven.

Het gebruik van creatine kan vochtretentie veroorzaken. Dit lijkt onschuldig in spieren, maar bij chronische nierschade kan je lichaam dit niet goed verwerken. Hierdoor kunnen klachten zoals verhoogde bloeddruk optreden.

Bij bestaande aandoeningen of medicatiegebruik moet je dit vermijden. Laat bloed- en urineonderzoek doen als je twijfelt over jouw niergezondheid voor veilig gebruik.

Aanbevelingen voor veilig gebruik van creatine

Houd rekening met je geschatte glomerulaire filtratiesnelheid bij het gebruik van creatine. Raadpleeg een arts bij chronische nierschade of verminderde nierfunctie.

Aanbevolen doseringen

Een juiste dosering creatine is belangrijk voor veiligheid en effectiviteit. Te veel kan zorgen voor ongemak en mogelijke bijwerkingen.

1. Neem dagelijks 3 tot 5 gram creatine. Dit is effectief zonder een laadfase nodig te hebben.
2. Vermijd hoge doseringen boven de 5 gram per inname. Dit kan diarree of buikkrampen veroorzaken.
3. Gebruik poeders van betrouwbare merken om zuiverheid en kwaliteit te garanderen.
4. Controleer op keurmerken of certificaten zoals Informed-Sport bij aankoop van producten.
5. Combineer creatine met voldoende waterinname om opgeblazen gevoel te minimaliseren.

Lees verder over wanneer je een arts moet raadplegen bij gebruik van creatine in de volgende sectie!

Wanneer een arts raadplegen?

Het gebruik van creatine is meestal veilig, maar er zijn situaties waarin je professionele medische begeleiding nodig hebt. Dit geldt vooral als je gezondheidsproblemen hebt of bepaalde medicijnen gebruikt.

1. Raadpleeg een arts bij bestaande nierproblemen zoals chronische nierschade of verminderde nierfunctie. Personen met een eGFR lager dan 45 ml/min hebben vaak extra zorg nodig.
2. Neem contact op bij leveraandoeningen of verdachte symptomen zoals zwelling, vermoeidheid en abnormale urinepatronen. Dit kan wijzen op mogelijke complicaties.
3. Vraag advies wanneer je medicijnen gebruikt die invloed hebben op de nieren, bijvoorbeeld NSAID’s of diuretica. Deze middelen verhogen soms het risico op schade.
4. Bespreek creatinegebruik tijdens medische behandelingen zoals chemotherapie of dialyse om problemen te voorkomen.
5. Overweeg bloed- en urineonderzoek indien je verhoogde creatininewaarden hebt in laboratoriumuitslagen. Hoge waarden hoeven niet altijd schadelijk te zijn maar vereisen soms nader onderzoek.
6. Ga naar een huisarts als je eerdere aandoeningen hebt gehad die effect kunnen hebben op de niergezondheid of geslachtshormonen zoals dihydrotestosteron (DHT).

Lees verder over aanbevelingen voor veilige doseringen en goed gebruik van creatine!

Conclusie

Creatine is een krachtig en populair supplement, maar het roept vragen op over de effecten op je nieren. Voor gezonde mensen is het gebruik meestal veilig bij juiste doseringen. Bij nierproblemen moet je extra voorzichtig zijn en advies van een arts vragen.

Begrijp de feiten en laat je niet misleiden door mythes. Jouw gezondheid verdient altijd de juiste aandacht.

Ontdek hoe het gebruik van creatine en koffie samen je training kan beïnvloeden.

Veelgestelde Vragen

1. Heeft creatine invloed op chronische nierschade?

Er is geen duidelijk bewijs dat creatine chronische nierschade veroorzaakt bij gezonde mensen. Mensen met een verminderde nierfunctie moeten echter voorzichtig zijn en een arts raadplegen.

2. Kan creatine de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) beïnvloeden?

Creatine kan de eGFR-waarden tijdelijk veranderen omdat het de creatininewaarde in het bloed verhoogt. Dit betekent niet altijd dat er sprake is van slechtere nierfunctie.

3. Is het veilig om creatine te gebruiken bij een verminderde nierfunctie?

Bij een verminderde nierfunctie is het belangrijk om creatinegebruik te vermijden of alleen onder medische begeleiding te doen. Overleg altijd met een arts.

4. Waar moet ik op letten als ik creatine gebruik?

Let op je niergezondheid en wees alert op veranderingen in je lichaam. Mensen met bekende nierproblemen moeten extra aandacht besteden aan mogelijke risico’s en professioneel advies inwinnen.